Belbin Takım Rolü Teorisi ve Takımların İşleyiş Tarzları

Genellikle şirketlerde ise alım yapılırken veya ekipler oluşturulurken, bir kişinin yapmaktan yükümlü olduğu‘fonksiyonel rol’e dayanarak kararlar oluşturulur. Ancak bu yaklaşım bir kişinin doğal olarak sergilemeyi tercih ettiği Takım Rolü davranışlarını (başkalarıyla nasıl ilişki kurduğu, onlara nasıl davrandığı ve işe nasıl katkıda bulunacağı) göz önünde bulundurmaz.

Bir takımın başarı veya başarısızlığını belirleyen en önemli etken; takımdaki üyelerin doğal eğilimleri olarak sergiledikleri Takım Rolü davranışlarını ön plana çıkarabildikleri çalışma ortamları olacaktır.

Kişilerin mevcut işle ile ilgili deneyimleri ve iş yapma becerileri, her zaman girdikleri organizasyon ve ekipte başarılı olacaklarının garantisini göstermez.

Dr. Meredith Belbin’in araştırmaları, insanların katkı sağlama ve birbirleriyle çalışma biçimlerini etkileyen ve davranışsal özelliklerini ölçmeye yardımcı olan “9 Takım Rolü”nü ortaya çıkarmıştır.

Bir kişi, bir takıma yalnızca bir Takım Rolü tarzını yansıtmaz; aksine, doğal sergilediği güçlü davranış eğilimleri, orta düzeyde sergilediği yönetilebilir davranışlar ve sergilemeyi en az tercih ettiği davranışlara sahiptir.

Belbin Takım Rolleri Davranış Modeli ve raporları takımların işleyişini daha iyi anlamak ve kişilerle etkin bir şekilde çalışmak için bize oldukça fayda sağlar.

Bir takımda birbirine benzer yetkinlik ve davranışa sahip bireylerin olması ve homojen bir rol dağılımının olmaması bu takımın etkin bir performans gösterememesine sebep olacaktır.

 

Delta Takımı

Genellikle bir konu ile ilgili uzun süreli deneyime ve kendi uzmanlık alanına sahip bireylerden oluşur. Ancak ayırt edici psikometrik özellikleri değişime ve yeniliğe uyum sağlamakta ve yaratıcı fikirler üretmekte kısıtlı kalmasıdır. Bu durum genelde olumsuz sonuçlar doğurur. İyi bir Mucit ya da Girişken’in ekibe katılması, yeni fikirlerin ve yaratıcılığın geliştirilmesini sağlayarak mevcut durumu dönüştürebilir.

Apollo Takımı

Yeni ve farklı fikirlerin bolca ortaya atıldığı bir takımı ifade eder. Çoğunlukla Mucit’lerden oluşur. Başarısızlığa çok meyillidir. Ekipteki kişiler birbirlerinin fikirlerini çürütmeye çalışabilir. Aynı döngü içerisinden dönerek, kendi fikirlerinden farklı fikirlere açık olmayabilirler. Bu durumu gidermek adına ekibin yeniden yapılandırılarak bazı kişilerin ‘Mucit’ rollerinden feragat etmesi ve farklı Takım Rolü davranış özelliklerini kullanmaları yönünde teşvik edilmeleri gerekir.  Herkes aynı özelliği sergilediğinde takımın ilerlemesi zor olacaktır.

Analist Takımı 

Sadece analitik düşünce yapısına sahip kişilerden oluşan bir takım genelde başarısızlık eğilimine sahip olabilir. Kişilerarasında doğru iletişimi geliştirmekte zorlanabilirler. Herkes kendi düşüncesini savunarak başkalarının savlarını kabul etmeyebilir. Kişiler birbirlerinin fikirlerini çürütme ve tartışma eğiliminde olabilirler ve olumsuz düşünce döngüsüne girebilirler. Doğru işi doğru kişiye delege edebilen ve grubun motivasyon ve enerji seviyesini yükseltecek bir Orkestra Şefi veya İtici Güç bu tarz bir takımın performansını artırabilir.

 

Tek Başına Çalışan Takım

Bu takımın üyeleri kaygılı ve içe dönük kişilik tiplerinden oluşur. Kaygı, sosyal bağ kurma ve net düşünme süreçlerini engeller. Birbirlerinin kaygı seviyelerini artırma eğilimindedirler ve sakinleşmeleri zaman alabilir. Yenilikçi fikirler getirecek bir Mucit veya işleri delege edecek bir Orkestra Şefi, böyle bir takımı daha güçlü bir hale dönüştürmek için yardımcı olabilir.

 

Ortaklık Takımı 

Sadece iki ana figürden oluşan bir takıma işaret eder. Orkestra Şefi yönetici olarak, Mucit ise yenilikçi fikirleri getiren kimse olarak rol alır. Bu iki rolün başarılı bir şekilde eşleşmesi, Orkestra Şefi’nin Mucit’in yaratıcılığını ve farklı düşünme tarzını fark ederek, doğru bir şekilde yönlendirmesi, Mucit’in ise Orkestra Şefi’ni stratejikve insan odaklı bir lider olarak tanıyıp, ürettiği fikirlerini pratik ve hedef odaklı bir şekilde hayata geçirecek doğru insanları bulabilmesi sayesinde etkin bir çalışma ortamı geliştirilmesine katkıda bulunabilir.

Dışadönük Takım

Bazı başarılı takımlar, toplu olarak hareket ettiklerinden bireysel olarak çalıştıklarından daha etkin bir performans gösterirler. Bu tür takım üyeleri, yüksek derecede dışadönüklük ve ekstrovertlik ve düşük derecede kaygı puanlarına sahiptir. Böyle bir takımda yüksek derecede entelektüel yetenek ve becerilere sahip olmak, gerekli bir özellik değildir ve bir avantaj teşkil etmez.

 

Dengeli Takım

Bu takım, tüm Takım Rolleri Davranış özelliklerinin temsil edildiği bir takımdır. Böyle bir takımda fikir üreten, bu fikirleri somut aksiyon adımlarına dönüştüren, kişileri yönlendiren ve iletişim ve işbirliğini geliştirerek, kişilerin motive olarak çalışmasını sağlayan farklı kişilik özellikleri ve yetkinliklere sahip kişiler vardır. Diğer takımların aksine dengeli takımlarda tüm davranış rolleri temsil edildiği için etkin performans sergilerler.  

Peki siz kendi çalıştığınız organizasyonu ve/veya ekibi göz önünde bulundurduğunuzda hangi tarza yakın olduğunu düşünüyorsunuz ?

Beraber çalıştığınız ekipte hangi davranışlar ön planda sergileniyor ? Ekibinizin ne kadar etkin çalıştığını belirlemek ve performansını geliştirmek için bizimle info@sierradanismanlik.com adresinden iletişime geçebilirsiniz.